een jaar duurt maar drie maanden
vandaag is het de eerste dag
omdat ze er weer waren

plotseling
als een prille letter op papier
zag ik de eerste sikkel
zwijgzaam de stad verkennen

later scheurden ze de hemel open
met hun geschreeuw
als een uitroepteken

dit is onmiskenbaar het begin
een feestdag

ze cirkelen hun gedichten in de lucht
ik vang ze op mijn lege blad

ze brengen de stad tot leven
de straten krijgen hun kleur terug
de lucht heeft het er maar druk mee
het is goed zo

een jaar heeft maar drie maanden
wanneer ik jarig ben zijn ze vertrokken
zonder afscheid te nemen

de lucht gaat weer haar eigen gang
de straten kunnen zich weer verstaanbaar
maken

en ik
ik zwijg
leg mijn pen en papier
weg

Met dank aan Marcel Horsthuis (collega Bosgroepen)

Vanmorgen heb ik me gewassen aan de Ob.
Het water gleed door mijn handen.
Hout dreef voorbij op weg naar de koude zee.
Ik koesterde me in de warmte van de ochtendzon
En verzonk in herinneringen.

Sopgeluiden door het veen.
Een mep op een hinderlijke mug.
Opgewonden geroep om een nieuwe vondst.
Geklik van vele camera’s
En het eentonige ‘ge-kéhp’ van de keep.

Nieuwe gebeurtenissen en ontdekkingen dienen zich aan.
“.. inderdaad! Jazeker! “ roept André luid.
“Ein bisschen weiter wird es ändern”.
Het zit anders, mompelt Vladimir.
“Mooi jongens, dit is natuur!”
“Wat zouden we straks te eten krijgen”
Vraagt iemand zich af.
“Nog iemand schaafstro? Anders gooi ik het weg”.

‘Fahren, fahren, fahren auf der Autobahn (2x)
Gedreun, gebonk, urenlang discoderrie.
Oneindig laagland passeert verborgen in het groen
Knikkebollen, hopje eten, snurken.

Dan stilte, duisternis…
De maan klimt boven de horizon.
Een lange brug naar een verre verlichte streep.
Pjotr’s house….
De Ob glijdt groots onder ons voorbij.
Zal ik dit ooit weer zien?
Dat …. Zal verborgen blijven in de tijd.
De herinneringen – die zullen nog lang blijven.

Ronald Buskens (2010)

Ronald,

Wij van de Bosgroepen kennen je nog maar kort als collega, sinds 1 oktober, en we hebben maar een kleine glimp mogen opvangen van wat je allemaal kunt en weet. In de afgelopen maanden maakten we bij elke ontmoeting kennis met weer een nieuw stukje van jouw brede belangstelling. Een dikke week geleden nog, toen we met een aantal collega’s voor het laatst bij jou thuis waren, maakten we kennis met jouw liefde voor poëzie en de Russische taal en droeg je een gedicht voor van Poesjkin.
Hoewel de periode dat je bij ons was veel te kort is geweest, heb je diepe indruk gemaakt op mij en op je collega’s. Ik zal proberen aan te geven waar dat voor ons mee te maken had.

Ik denk dat de term bioloog een goede kenschets is. Biologie is de leer van het leven en het leven stond bij jou centraal in allerlei opzichten.
Allereerst was je natuurlijk bioloog in de letterlijke zin van het woord. Je wilde alles weten van de natuur, hoe het werkte, hoe de samenhang was. Je hebt een enorme hoeveelheid kennis opgedaan met de jouw kenmerkende nieuwsgierigheid en gretigheid. We hebben daar vandaag meer over gehoord.
Je belangstelling voor het leven ging echter veel verder. Het was de schoonheid van het leven in zijn vele vormen die jou boeide. Naast natuur ging het over literatuur, poëzie, kunst, muziek en waarschijnlijk mis ik nog wel wat in dit rijtje. Ook daar toonde je je nieuwsgierig en zeer belangstellend.
Het derde element is misschien wel het belangrijkste: kwaliteit. Kwaliteit gaat over inhoud, dat deel hebben we uitvoerig benoemd. Maar kwaliteit gaat ook over interactie, vooral interactie tussen mensen, tussen jou en ons. Vooral daar lag jouw grote kracht voor ons. Jouw enorme kennis en ervaring stond nooit tussen ons in. Je bracht het in, vanuit je grote rugzak, maar het benam nooit het zicht op elkaar. Je maakte daadwerkelijk verbinding met mensen, vanuit nieuwsgierigheid naar de ander met zijn drijfveren, kennis en ervaring, vanuit betrokkenheid, je nodigde uit, je inspireerde en je spiegelde jouw inzichten op een zachte, nooit bedreigende manier.
In die combinatie van grote kennis, oog voor schoonheid in brede zin en een uitnodigende houding was je bovendien in staat om ogenschijnlijk zonder hechting, bijna op Boeddhistische wijze, te genieten van de vele mooie dingen die het leven te bieden heeft. Tot op het allerlaatst bleef je vrolijk, ontspannen, rustig en inspirerend. Het is die combinatie, die diepe indruk heeft gemaakt en die bij ons nog lang zal naklinken. Onze collega Bart Nijssen heeft dat mooi verwoord tijdens je laatste bezoek aan Bosgroep Zuid-Nederland. Bart zei het zo en jij was er erg blij mee:

Tja Ronald,

Daar ga je dan.
Datum al vastgelegd.
Alsof het zo moet zijn.

Veel te vroeg natuurlijk.
Ik kende je net
Een klein beetje.

Zoals ik eerder zei:
Je mag nog niet weg,
We hebben je nodig.

Niet om je grote kennis,
Die hebben anderen ook
Maar niet zo toegankelijk.

Niet om je prettige persoon,
Dat zijn anderen ook
Maar minder inspirerend.

Niet om je open houding
Zo zijn er ook anderen
Maar niet zo uitnodigend

Niet om je inspiratie
Die heb ik zelf ook
Maar da’s moeilijk sparren.

Niet om je betrokkenheid.
Zo ken ik anderen ook.
Maar niet zo invoelend.

Niet omdat je zo uniek bent.
Dat zijn de anderen ook,
Maar toch veel minder.

Ook niet om dat alles samen.
Dat heeft dan wel niemand,
Maar dat is het niet.

Nee verdomme Ronald
Je mag niet weg
Omdat ik je missen zal.

Aldus Bart. En zo is het.
Op dit moment overheersen verdriet en verslagenheid.
Tegelijkertijd is er ook grote dankbaarheid. wij zijn je dankbaar dat we je hebben mogen leren kennen, voor de inspiratie die je ons hebt gegeven, voor je relativerende vermogen, voor je rust en je humor, voor je vermogen om te genieten van de mooie dingen. Je hebt gezegd dat je je overstap naar de Bosgroepen met hart en ziel hebt gemaakt en dat je er geen moment spijt van hebt gehad. De Bosgroepen, zei je, zijn nog relatief jong en onvolgroeid. Er werken mensen die er voor willen gaan. Karaktervol heet dat, soms ervaren als stijfhoofdig. Jij hebt ons laten ervaren hoe het ook anders kan, hoe het misschien wel anders moet. Elkaar meer vertrouwen gunnen en durven toelaten is jouw letterlijke advies. Je hebt ons laten zien hoe je dat doet. Het is aan ons om die vonk van jou tot een vuur te maken. We zullen vaak aan je denken, wat zou Ronald zeggen, wat zou hij doen? Dat voelt als een groot geschenk. Ronald, zoals het op je kaart staat: je zult ons blijven inspireren.

Marjan, de afgelopen maanden zijn voor jou heel zwaar geweest met het naderende verlies van je partner met wie je oud wilde worden. Nu moet je verder zonder Ronald en zal het gemis zich in alle hevigheid opdringen. Je hebt veel vrienden om je heen en dat helpt. Vanuit de Bosgroepen willen we je ook graag met raad en daad terzijde staan. Je bent een sterke vrouw en je slaat je er zeker doorheen. Dat zal niet gemakkelijk zijn. Ik wens je heel veel sterkte toe.

Ik geef nu het woord aan André Jansen. In2010 hebben Ronald en André elkaar ontmoet in Siberië. In dat indrukwekkende, ongerepte landschap ontwikkelden zij een innige band. Voor Ronald vormde het de kiem voor zijn komst naar de Bosgroepen. Ronald heeft daar een gedicht geschreven. Het is opgedragen aan Elena Dmitrievna Shapshina, de excursieleidster, voor wie Ronald een zeer grote waardering had. Hij droeg het voor op de bonte avond, aan de oevers van de Ob, op het erf van Pjotrs huis. André vertaalde het ter plekke in het Duits opdat onze Russische vrienden het konden verstaan. André zal het nu voorlezen.

Lieve Ronald,

Met jouw verdwijnen achter de coulissen van dit aards theater verlies ik hier op het strijdtoneel een goede vriend en een regenboog van facetten:

• een collega-waterecoloog en discussiepartner om zin en onzin in ecologenland aan onze kritische beschouwingen te onderwerpen,
• een medeauteur en schrijver,
• onze voorzitter van de Ecologische Kring,
• docent van Stichting Wateropleidingen,
• een ervaren en creatief project- en procesbegeleider ,
• een PKN-excursieleider,
• en een vriend voor vakanties en excursies,
• een schaats – en kanomaat
• en een warme gastheer en tafelgenoot om samen met Marjan op Haanwijk lekker te eten met lekkere wijntjes of trappistjes.
• Ha nog nooit zulke lekkere Boeuf Bourguinon als die van jou gegeten die – zo vertelde je niet zonder trots – minstens 6 uur op de kachel had staan sudderen en dat was te proeven! Ik hoop dat je Marjan voor vertrek het geheim recept nog wel even verteld hebt.
• En dan was je ook nog de veelzijdige funky jazzrockende DJ die ons met oudjaar lekker kon laten swingen
• en je was die onschuldige soms haast kinderlijk ondeugende pyromaan om lekker fikkie mee te stoken.

Jouw vertrek is als een dikke eeuwenoude eik in het Bois Le Duc omdondert.

Een gapend gat in het kronendak en een ontwortelde kluit,   een diepe wonde, een einde aan een rijk, een geleefd en gevierd leven. Maar ook een lichte plek waar alle zaadjes van inspiratie, kwaliteit, menselijkheid en talent die jij voor velen was kunnen kiemen en ontwikkelen en waar nog lang over gesproken zal worden. De herten komen grazen en de zwijnen zullen er wroeten.

Aan 35 jaar vriendschap komt hier – althans fysiek tastbaar- en helaas veel te vroeg, een einde. We hadden samen nog zo veel leuke mooie en nuttige dingen kunnen doen. Helaas…

Het begin van onze vriendschap

Onze vriendschap begon aanvankelijk wat aarzelend op het Moller in 1979 op de lerarenopleiding waar we van plan waren om gepassioneerde biologieleraren te worden. Jij zat een paar jaren hoger en begeleide ons 1^ste jaar als Mentor tijdens het ecologiekamp op Terschelling.

In een strenge vorst- en sneeuwperiode ik denk ik ’82 of 84 kwam je bij me langs:

“Ik ga voor een boekje vogelwandeltochten in Nederland een route beschrijven door de Loonse en Drunense Duinen. Heb je zin om die mee te gaan verkennen?

“ Tuurlijk Ronald! Het vroor -17 graden en we liepen van Bosch en Duin door de duinen richting de Rustende Jager – tenminste dat dachten we. De zandverstuiving was een poolwoestijn een sneeuwverstuiving, geen hond waagde zich daar nu in, alleen wij waren gek genoeg. Oriëntatie was moeilijk en we kenden het gebied ook nog niet dus we verdwaalden en zakten regelmatig tot ons heupen weg in met stuifsneeuw gevulde duinpannen. Het werd een behoorlijk barre uitputtende lange tocht, maar ondanks het volledig ontbreken van vogels genoten we intens en wisten gelijk wat we aan mekaar hadden en werden vrienden voor het leven ook al zijn er jaren voorbij gegaan waarin we mekaar niet of nauwelijks zagen.

Ik herinner me ook nog:

– hoe je in die beginjaren een keer in mei enthousiast bij me langskwam van je vegetatieopnamen in de Brand en jij trots vertelde dat je voor het eerst het dudeljo van de wielewaal had gehoord en een wespendief had gezien! Leuk! Mooie momenten zijn dat!

– samen met Marjan schaatsen op de Bakkerskil,

– kanokamperen in 2011 met Gaby en Marjan op de Allier,

-We bezochten samen met anderen tientallen fraaie beken en beekherstelprojecten in Nederland, België en Duitsland. Beken was een passie die we allebei deelden.

De Leraar en excursieleider 

We gaven beide cursussen bij Stichting wateropleidingen. (Jij veel langer en vaker overigens) Vorig jaar werd je daar nog verkozen tot docent van het jaar. Volkomen terecht, want je bent gewoon een uitstekend leraar vanwege je heldere structuur, het coachend vragenstellend doceren, je kennis, kunde en bovenal bevlogenheid.

PKN excursieleider

Een eigenschap die je bij zowel lezingen voor de Ecologische Kring, excursie van de Plantensociologische Kring of de cursus Integraal Waterbeheer toepaste was de wijze waarop je mensen stimuleerde in goed te kijken, goed na te denken en zelf verbanden te leggen.

Je stelde dan vragen als: Kijk eens goed! Waar staan we hier? Wat zie je? Valt je niks op? Waarom zou dat water roestkleurig of zwart zijn? Ruik je niks bijzonders? Hoe zou dat komen?   Mensen stimuleren en inspireren daar was je erg goed in met je grote kennis van geologie, bodem, vegetatiekunde en aquatische ecologie en chemie was je voor mij de nummer 1 ecoloog van tenminste Zuid Nederland.

10 jaar voorzitter Ecologische Kring

Je bent vanaf de oprichting bestuurslid van de Ecologische Kring Midden Brabant geweest, de laatste 10 jaar als de welhaast vaderlijke voorzitter. Je hebt in al die jaren een sterk persoonlijk stempel gedrukt op de sfeer en hoge kwaliteit van de lezingen, excursies en boeken die de Ecologische Kring voortbracht. Je opende niet zelden een Kringavond met een fraai gedichtje of leuk nieuwtje. Je zette je grote relatienetwerk in voor het benaderen van kwalitatief goede sprekers uit heel Nederland en Vlaanderen. De leden van de Ecologische Kring zijn je dan ook zeer dankbaar voor de wijze waarop je met jouw ideeën en impulsen de Kring mee groot gemaakt hebt. We zijn zeer ontdaan en onthand door je veel te vroege wegvallen.

De Schrijver-Redacteur

De Ecologische Kring heeft ook een paar fraaie boeken het licht laten zien en als je niet met Jan in de redactie zat en schreef dan nam je toch wel een of meer hoofdstukken voor je rekening. Daarnaast heb je nog veel meer artikelen en rapporten gepubliceerd en nieuwe boek-ideeën zaten al in je hoofd of zijn nog onderweg.

Het Dommelboek verdient daarbij een speciale vermelding. Het Dommelboek ligt ons allebei het meest aan het hart. Samen met Jan, Mireille, Arno en Wiel werkten we 5 jaar lang aan het boek. Onze gezamenlijke passie voor beken is een belangrijke stuwende impuls daarbij geweest. De totstandkoming van het Dommelboek ging gepaard met diverse boeiende en steeds verrassende excursies die we met de schrijvers maakten door de diverse hoofdstukken vaak op Haanwijk geëindigd met lekker eten, een glas duvel, trappist lekkere win bij een houtkachel, kampvuur of vuurkorf.

Een sterke concrete resultaat- en doelgerichtheid heb je altijd gehad.

“In der beschränkung zeigt sich der Meister” hield je me graag voor als ik weer eens zoals nu te grote lappen tekst produceerde of er teveel tekst op 1 dia stond.

Jouw kracht in al wat je deed was: het bewaken van de grote lijnen, ideeën hebben, initiatief nemen maar ook de kar trekken of duwen.   Samen met anderen informatie samensmeden en bij onderlinge spanningen toch de boel bijeen kunnen houden. Na wat meandering, onderlinge K-Manning en het eroderen van overtollige sedimenten kwam een finale heldere bruisende stroomversnelling die uitmondde in een prachtig organisch opgebouwd boek dat onze gezamenlijke passie en liefde voor het Dommelsysteem prachtig reflecteert.

Een Autoriteit wordt je niet zomaar, daar moet je soms ook autoritair voor durven zijn.

En inderdaad als docent, redacteur en projectleider kon je ook wel eens een beetje streng zijn, zelfs wel “functioneel dominant” zijn; daarbij geholpen door je zware “Buskens-wenkbrauwen”. Je zei dan bijv: “Nee wacht, we gaan het anders doen”. Of je kapte de dominante persoon in een groep resoluut af en zei dan: “ Nee nu wil ik wel eens iemand anders horen”.

Sir Ronald

Als bewoner van het Landgoed van de Wijkende Haan cultiveerde je de laatste jaren steeds meer en bewuster de persoonlijkheid van een “Sir” . Je was je ook bewustgeworden van je status en de erkenning. Samen met je grote kennis en ervaring, je hoedje, het bedachtzaam rondwandelen met twee handen op je rug. Dan straalde je senioriteit, wijsheid en een zekere olijke waardigheid uit. Een beetje Heer Bommel vond ik je dan wel 😉

Ronald bedankt voor 35 jaar warme en trouwe vriendschap! Verdomme veel te kort natuurlijk; nog zoveel leuks in t verschiet. Jammer!
Ach en je kent me hè?! Zonder enige twijfel overtuigd van een leven na de dood en volgende levens wens ik je een goede reis en zeg alvast tot ziens!
Somewhere, Sometime, Someplace!
Ik kijk er al naar uit!

Ik wens Marjan, Reinier, Martijn, Marieke, Ronalds’ broer, zussen en ouders heel veel sterkte bij het verwerken van dit grote verlies.

Beste Marjan, Reinier, Martijn, Marieke, ouders, familie en vrienden van Ronald.

Graag breng ik Ronald op deze plek een laatste groet en eerbetoon.

In 1986 werd Ronald lid van de Beheercommissie van het Brabants Landschap.
Hij werd daar geïntroduceerd door zijn vriend en leermeester Henk Moller Pillot.

Ronald ontwikkelde zich tot een ecologische autoriteit voor onze organisatie.
Bij het beheer en de inrichting van vele natuurterreinen had hij een zeer belangrijke
Inbreng. Als onderzoeker en ecologisch expert was hij ook vaak van buitenaf betrokken bij ecologisch en hydrologisch onderzoek van onze terreinen.
Het waren er vele maar ik noem in het bijzonder Markiezaat, Pompveld en Nemelaer.

Ik heb daarbij ook heel persoonlijke herinneringen aan Ronald.
Zeker in de beginfase van onze grotere natuurprojecten eind jaren ‘80/begin jaren ’90 was hij degene die mij ook daadwerkelijk het lef gaf om door te zetten bij de herinrichting van een natuurgebied, na een grondig voorafgaand ecologisch en hydrologisch onderzoek.
Zo voerden we heel praktisch samen eind jaren ’80 een waterpassing uit bij het Beeldven en ons thuislandgoed Nemelaer.
Ronald had uitgezocht dat er in de omgeving goed kwelwater was; ik wist hoe je kon meten of je het water van A naar B kan laten stromen. Zo groeide onderling respect en vertrouwen.
Bij het Pompveld was hij de architect van het hele project.

Ronald was 2 jaar geleden de drijvende kracht bij het uitbrengen van het prachtige boek over De Dommel.
Hij schreef in het voorwoord:
“5 Jaar hebben we veel van onze vrije tijd gebruikt voor het schrijven en verbeelden van dit Dommelboek. Het bood een uitlaatklep om onze waarnemingen, bevindingen en inzichten aan ons en uw boek toe te vertrouwen”.
Dat boek moest en zou er komen. Hij had het nodig, als uitlaatklep voor zijn passie voor de natuur, gecombineerd met zijn eigen, speciale wetenschappelijke grondigheid.
Ik ben erg blij dat het boek er gekomen is. Het hoort bij Ronald’s testament.

Zijn rol in de Beheercommissie was een heel bijzondere.
Eerst luisterde hij altijd als anderen hun beschouwingen gaven maar als Ronald aan het woord kwam, wist iedereen dat je goed naar hem moest luisteren.
Hij gaf altijd een zeer doordachte, goed beargumenteerde uiteenzetting waar je als beheerder iets mee kan.

Ik zal me altijd de laatste vergadering van de Beheercommissie waar Ronald bij was, blijven herinneren. Het is nog maar een kleine maand geleden, op 24 januari op Haanwijk.
Ronald had ons al eerder op een heel open, vrijmoedige en ontwapenende manier inzicht gegeven in zijn medische toestand.
U hebt dat denk ik allemaal ervaren.
Ik had hem voorgesteld om nog een keer te gaan wandelen op zijn geliefde Haanwijk, wetende dat er niet veel tijd meer was. De vergadering zou in West-Brabant zijn maar dat was voor Ronald te ver.
Toen besloten we, in overleg met hem, de vergadering te verplaatsen naar Haanwijk.
Het werd een gedenkwaardig afscheid. Ronald gaf, met alle kracht die hij nog had, zijn eigen inbreng.
Ik moest – met mijn achtergrond – denken aan Maarten Luther, die zei: “Als ik zou weten dat ik morgen zou sterven, plantte ik vandaag een boom.”
Ronald leidde zelf de excursie en vertelde over wat hij had uitgevonden over de geschiedenis van het gebied.
Hij vertelde over een experiment dat hij samen met Theo Quekel had uitgevoerd in de Dommelbeemden.
Na afloop nodigde hij ons thuis uit voor een afscheidsborrel en vroeg mij om hier vandaag het woord te voeren.
Ik vroeg hem of ik hem voor het eind nog een keer persoonlijk kon spreken.
Dat werd maandag 10 februari, 2 dagen voor zijn overlijden.

Zelf ben ik gelovig en kerkelijk betrokken. Ronald was dat niet.
En toch spraken we dezelfde taal; het gaat erom wat je doet in je leven en wie je bent voor anderen.

Ronald, je betekende veel voor ons en voor de natuur waarin je je voelt opgenomen.
We planten voor jou een boom op jouw geliefde Haanwijk.

Marjan en jij kwamen me opzoeken in Nieuw Zeeland, trots dat ik was om je mijn dorp te laten zien, mijn huis..? Een caravan waar mijn leefruimte zich in een zeer oude schapen schuur bevond waar het “back to basic” is en nog steeds ruikt naar schapenpoep, op een erf waar ze kiwi’s, appels en druiven kweekten.

Ik bracht je rond om met volle trots de prachtige omgeving te laten zien

Je spotte een groep lepelaars en zo met volle blijdschap je me vertelde “KIJK ze zijn aan het ploeteren in het zand, prachtig moet je zien…
Dus ik keek met de verrekijker van mijn vader en zag dat de vogels inderdaad bezig zijn in het lage water…..

Vele avonturen heb ik mogen delen met mijn vader, van dammen bouwen in de rivieren van Frankrijk, kanoën in de meren van Zweden, wandelen in bossen, gebergte en andere gebieden op vele verschillende plekken.

Voor adviezen die me hielpen uit benarde situaties kon ik altijd bij je terecht, je neutrale en overlappende kijk op de situaties en het goed overbrengen hebben me verschillende malen erg geholpen.

Nu moet ik het zonder je doen.

Herinner me de keren dat ik met jouw samen een vuurtje aan het maken was tijdens het kamperen. Jij leerde mij de piramide, het droge hout en de truck om het vuurtje meer zuurstof te geven. Ik was erg jong en onervaren en zag dat jij creatief omging in bepaalde situaties. Zoals het gebruik van terpentine als het vuurtje niet aanging.

Ik geniet nog steeds van de mooie tijden en leermomenten die we samen hadden, nu imponeer ik anderen met het maken van een vuur.

Ik ga je verschrikkelijk missen Papa!

Ik kijk met een stalend gezicht terug op de mooie tijden de we hebben gedeeld en je persoonlijkheid waarvan ik heb genoten.

De eerste dagtrip in mijn dorp in Nieuw zeeland is ten einde, we rijden terug naar mijn schapenschuur.. Je vraagt mij…….. “Martijn.. wil je me weer even terug brengen naar die plek om nog eens de lepelaars te bekijken.

Martijn

****

De IJzeren man, een plek van papa en mij
Waar we samen ’s morgens gingen zwemmen
En waar jij mij hebt leren kanoën
Waar we samen op de steiger hebben gezeten en onze schaatsen aan deden
En ’s avonds liet jij mij de jonge Ransuil zien in het bos
Pap het was mooi!
Ik mis je!
Kusjes, Marieke

Lieve, lieve Ron.
Je hebt Haanwijk verlaten en bent de Dommel gepasseerd.
Het water bespikkelt met bloemblaadjes.

23 jaar lief en leed. Ik kan er uren over vertellen. Maar ik heb maar 5 minuten. Het zou hem ook tekort doen. Zijn leven was zoveel breder dan alleen met mij.
Ronald deed wat hij graag wilde, en dat deed hij met passie.
Met ons twee, met vrienden, in zijn werk, op ons erf, op vakantie, wat hij ook deed. Alles met aandacht en met passie.
De eindeloze stroom met kaartjes en e-mailtjes die we kregen zijn daar het bewijs van.
Ik ben altijd apetrots geweest dat dat mijn vent was.

Geweldig dat jullie met zo velen zijn. Ronald zou trots zijn, maar ook wel wat verlegen om al die aandacht.
De spiegel van zijn leven zie ik hier. Een leven dat ik met zo ontzettend veel plezier samen met hem heb geleefd.
Waarom had hij mij gekozen? Ik heb het vaak gevraagd, kreeg vage antwoorden.
Voor eeuwig verliefd zei hij. En dat was wederzijds.
Hoe mooi kun je het als vrouw krijgen.

21 november, nog maar zo kort geleden, net 2,5 maand, hoorden we van de huisarts dat er iets goed mis was. Uitzaaiingen op je lever, en ook flink wat. Met een primaire tumor in -bleek uiteindelijk- de galwegen.
Direct was het duidelijk dat dat zeldzaam, ongeneeslijk, heel ernstig was. En…. niet te behandelen. Het gaat om maanden zeiden ze direct.
Een donderslag bij een voor ons heel heldere hemel.
Dit kan toch niet waar zijn!!
Met vage klachten in je buik ging je enkele weken daarvoor naar de huisarts.
Tja en toen ging het snel. We konden het amper bijbenen.
En nu zijn we hier, ingehaald door de tijd.
Het is niet te geloven.
Met zo een ingrijpende wending in je leven houd je geen rekening.

Het is zo jammer. We hadden het zo fijn.
Je bent het beste wat me ooit is overkomen.
We konden zoveel delen en hadden veel plezier.
We inspireerden elkaar en hebben samen een ontwikkeling doorgemaakt.
Je hebt van mij een sterke, zelfbewuste en heel gelukkige vrouw gemaakt.
En ik ben zo eigenwijs te zeggen dat ik van jou een gelukkige, maar ook een leuke en sociale man heb gemaakt.
We waren echte maatjes, tot op het laatst, heel dicht bij elkaar.
Jij leerde mij luisteren naar en genieten van de wondermooie wereld van de muziek. Samen met Sylvia en Louis gingen we af en toe naar prachtige optredens met voor veel mensen onbegrijpelijke muziek.

Ik leerde jou je gevoelens open te stellen en ernaar te luisteren. Met als gevolg vele gedichten en een sociaal gezicht. Gedichten die je voorlas bij een goede winterse maaltijd met de buren, of tijdens
excursies en bijeenkomsten met je werk of vrienden. Velen van jullie zullen het herkennen.
Je kreeg echte aandacht voor de ander.

Jij gaf mij kennis van de natuur en nam me mee naar mooie plekken in Brabant en ver daar buiten. Een van de eerste wandelingen nam je me direct in de maling. Je nam me mee naar het midden van een -voor mij gewoon- nat bos. Ineens zakte ik tot mijn knie in de grond. Je wist dat dit ging gebeuren, pakte me vast en trok me eruit….Lachte en zei: …..
Dit is nu een bronbos….. Het woord helocrene zal ik nooit meer vergeten..
Gelukkig haalde je niet teveel van dit soort streken uit.
Maar dat je jaren later leerkracht van het jaar werd bij de Stichting
Wateropleidingen zat er toen al in…

Ik liet jou zien dat natuur en water meer is dan kennis.
Je kunt er ook van genieten. Door te zwemmen, – het liefst natuurlijk op een eenzaam plekje – door te kanoën in de Biesbosch, over Allier,
Biebrza, Loire en nog meer.
En als het water is bevroren, dan kun je schaatsen. Voor jou wat vreemd, maar als Drent ben ik daar mee opgegroeid. Op t laatst ging je bijna
sneller als ik.. Wie had dat gedacht dat je nog eens sportief zou worden…
Graag deelde je dit alles met de kinderen. En wat had je het graag ook met de kleine Evi gedeeld…

Met de bus op pad en we maakten we eindeloze wandelingen

In Nederland, maar ook elders in Europa. Want jij bleef toch het liefst in Europa. “..Hier begrijp ik wat ik zie en wat ik hoor..“ zei je.
Maar Siberië……… Dat was dan wel weer leuk. Maar toen mocht ik niet mee.

We maakten van ons huis op Haanwijk een eigen paradijsje.
We hielden van het vele werk dat er moet gebeuren, maar ook van een goed glas wijn, een heerlijke maaltijd en lekker vuurtje stoken op ons erf.
In de zomer vaak tot diep in de nacht. Met vrienden, maar ook met heel veel plezier met zijn tweetjes.

Vanaf het begin heb je aanvaard dat je ernstig ziek was.
Je zei: Marjan, ik ben een gelukkig en tevreden mens. Tjokvol mooie herinneringen.
En dat is ook zo.
Veel van die mooie herinneringen hadden we samen. Maar veel deelde hij ook met jullie.
Ik heb grote bewondering voor de manier waarmee hij deze zeer moeilijke laatste maanden heeft doorleefd.
Zo moedig en zo sterk, zo’n voorbeeld voor ons allen.
Natuurlijk was hij af en toe heel verdrietig, hoe kan het ook anders.
Gedragen door de liefde van vrienden en familie en zijn eigen positivisme. Alleen zo kon hij het volhouden.
Ik wil dan ook iedereen die hem en ons steunde en ons nog zoveel plezier
gaf in de laatste maanden heel hartelijk bedanken.

En speciale dank aan Sylvia.
Jouw schilderij is me heel dierbaar en krijgt een mooi plekje.

Ik verdwijn in de natuur, waar ik je zal blijven inspireren waren zijn woorden.
En als ze mijn inspiratie zoeken Marjan, zeg maar dat die te vinden is bij het Merkske en het Beuven. Twee plaatsen die voor mij als ecoloog
heel belangrijk zijn geweest.
Daar wil Ronald worden uitgestrooid.
Ik ga daar voor zorgen.

Lieverd, hartelijk dank voor ons mooie leven.
Ik ga je vreselijk missen.
En als ik de sneeuwklokjes weer zie bloeien net als nu, kan ik niet
anders dan aan jou denken.

Dag lieverd!

Ronald, vriend

September 1975. Jij bent net 19 en ik bijna 17 toen we elkaar voor het eerst ontmoetten.
Voor ons allebei wat het de eerste dag van een heel nieuw leven: op kamers, biologie en scheidkunde studeren aan de lerarenopleiding Tilburg.

Het hele leven lag voor ons. En dat hebben we geweten. Met een ongekend fanatisme en tomeloze energie gingen we samen op ontdekkingstocht.
Uiteraard moesten eerst de kroegen en Tilburg verkend worden. Stef, Cambrines, de Kruitkelder, de Spoel. We genoten van Jagermeister. En diep in de nacht slingerden we op onze fietsen naar Broodje Jantje of verzeilden we bij mij om met z’n allen tosti’s te maken of eieren te bakken.

Als biologen in de dop moesten we natuurlijk de natuur in. Voor het eerst op excursie: naar het Verdronken land van Saeftinge in Zeeuws Vlaanderen. Memorabel, maar misschien vooral door het drankgebruik.

Dat smaakte naar meer. Met datzelfde fanatisme gingen we de natuur rondom Tilburg ontdekken. Alle gebieden die ook maar enigszins per fiets bereikbaar waren werden door ons bezocht. Elke dag, ieder vrij uur werd benut. De Moerputten, Leemkuilen, Oisterwijkse vennen…. Laarzen aan, pukkel en verrekijker om, determinatieboeken mee.
We begonnen altijd keurig op de paden, maar onze nieuwsgierigheid dreef ons uiteindelijk door brandnetels, bramen, moerassen en dwars door de beken.

Jij nam mij helemaal mee in je enthousiasme om de natuur zelf te ontdekken en te ervaren. Jij liep altijd voorop en wist alles te benoemen. Je straalde ook uit dat je het allemaal beter wist. Jij kende de route en wist de weg terug, al betekende dat weleens dat we met de fiets op de schouders over het prikkeldraad moesten klimmen. Altijd waren we samen onderweg. Maar soms liet ik jou alleen gaan: als jij bijvoorbeeld om 5 uur ‘s ochtends op de Rielse Heide korhoenders wilde kijken.

Als muziekliefhebbers gingen we ook op ontdekkingstocht. Dat kon er ook nog wel bij. Onze rusteloosheid moest gevoed worden. Daar trok ik jou weer helemaal in mee. Wat begon met Jethro Tull, werd al gauw de Velvet Underground, Kraftwerk en Weather Report. Om uiteindelijk te verdwalen in de moerassen van de experimentele, minimal jazz van Anthony Braxton en Roscoe Mitchell. En dat tot diep in de nacht.

Daarnaast werkten we ook privé aan ons leven, jij met Jeanet en ik met Sylvia.

Onze vriendschap bestond uit het samen studeren en het samen ontdekken. We wisten elkaar hierbij erg te stimuleren. Aan een half woord dachten we genoeg te hebben; diepgaande gesprekken waren niet nodig. We hadden immers onze gemeenschappelijke interesses.

Achteraf heb ik me wel afgevraagd wat ons zo aan elkaar bond. Want je was in die tijd helemaal niet zo makkelijk voor je omgeving. Met jouw eigenzinnigheid kon lang niet iedereen goed overweg. En ook je fanatisme werd niet altijd begrepen. Maar mij lukte dat wel: jouw rusteloosheid en mij drang naar het onbekende vormde een perfecte match.

Het was voor niemand een verrassing dat we na de lerarenopleiding niet het onderwijs in wilden, maar Biologie gingen studeren aan de Universiteit Nijmegen. Onze honger naar kennis was immers nog lang niet gestild. De universiteit gaf ons de gelegenheid ons echt te verdiepen in wat we het liefste wilden: begrijpen hoe de natuur en het landschap in elkaar zit. We wilden ecoloog worden.

Vanwege mijn buitenlandse reizen ging onze studietijd enigszins uit de pas lopen. Maar toen het afstuderen in zicht kwam wisten we elkaar weer te vinden.
Met een ecohydrologisch onderzoek in het beekdal van het Merkske zouden we al onze sectorale kennis eindelijk kunnen integreren. Dit leidde tot een explosie van energie. Alles, maar dan ook werkelijk alles wilde je weten en doorgronden. Het was niet genoeg om alleen maar vegetatieopnamen te maken en grondwaterstanden te meten. Al gauw gingen we ook aan de slag met een bodemkartering, ging het schepnet mee om waterbodemfauna te verzamelen, namen we grond- en oppervlaktewatermonsters om deze te analyseren in Nijmegen en namen we bodemmonsters om semi-terrestrische muggelarven te zoeken. Ondertussen nam jij ook nog even de vogels mee …..En op een onbewaakt ogenblik ben je ook nog begonnen met het verzamelen van loopkevers.
Achteraf vind ik het nog steeds onvoorstelbaar dat we het toen blijkbaar vanzelfsprekend vonden enkele keren per week de 32 km –enkele reis- van Tilburg naar het Merkske te fietsen, zwaar beladen met eten, drinken, verrekijkers, schepnetten, grondboren, aantekenboekjes en monsterpotten. Heen en terug!

Ronald, 12 januari, ruim een maand geleden, waren we samen voor de laatste keer in het beekdal van het Merkske. Toen heb je me nogmaals verteld hoe belangrijk dit onderzoek in het Merkske voor jou is geweest. Hier heb je geleerd het landschap te lezen, te doorgronden, met alle aspecten die hierbij horen. Hier kwam alles samen en kreeg je de inzichten die je hebben doen uitgroeien tot een groot en gewaardeerd ecoloog.

De bijna tien jaar studie waren cruciaal voor ons leven en onze vriendschap. Daarna zijn we elkaar soms uit het oog verloren. Maar altijd kruisten onze paden zich weer. En altijd voelde dat zo vanzelfsprekend, zo gemakkelijk om de draad weer op te pakken. Zoals dat gaat met een goede vriend.

Je bent toen gaandeweg veel meer met me gaan delen. Ik heb intens meegemaakt hoe lastig je scheiding was en hoeveel pijn en emotie dat bij je losmaakte.
En ook hoe je Marjan leerde kennen en hoe je gaandeweg steeds meer ontdekte hoe fijn het is om te delen en te geven en anderen juist te inspireren en sterker te maken.

Hierdoor heeft niet alleen onze vriendschap zich verdiept, maar ben je ook uitgegroeid tot een inspirerende persoonlijkheid waarmee het heel fijn vertoeven is. Je vond steeds meer je rust en leerde van het leven te genieten!
Fijn dat ik dat óók nog met je heb mogen delen.

Beste Ronald
Ik ga je missen
Dank je wel.

Louis

Met gevoelens van verdriet, maar toch ook van dankbaarheid sta ik hier
Verdriet omdat ik een van mijn geweldige kinderen moet teruggeven aan moeder natuur
Dankbaar in vele opzichten omdat Ronald zijn plaats in de maatschappij zo goed heeft vervuld
En hij gezien zoveel vrienden en collega’s hier aanwezig zich als humaan mens heeft onderscheiden.
Ik hoef zijn karakter en zijn capaciteiten niet te benoemen
Evenmin zijn bevlogenheid met de natuur
In de fijne intieme gesprekken die wij de laatste tijd hebben gehad
Heeft hij mij deelgenoot gemaakt van een aantal brieven en gesprekken
Die hij met vele van jullie heeft gehad
Daaruit blijkt waardering en warme vriendschappen.
Ook wij zijn jullie daar zeer dankbaar voor, het verzacht het verdriet
Een vriendschap zou ik er uit willen lichten
40 jaar geleden gingen we op vakantie naar Luxemburg
En Ronald vroeg of hij een vriend mocht meenemen.
Natuurlijk jongen, hij kan best mee
Nu 40 jaar later bestaat die vriendschap nog steeds
Louis bedankt!
Lieve mensen nogmaals hartelijk dank namens ouders, broer en zussen

Wanneer je je een boom voorstelt ben je geneigd om te denken
Aan een duidelijk omlijnd object; en op een bepaald niveau is dat ook zo.
Maar wanneer je de boom nauwkeurig bekijkt, zie je dat hij uiteindelijk
Geen onafhankelijk bestaan heeft.
Nader beschouwd lost hij op in een uiterst subtiel web van verbanden
Dat zich over het hele universum uitstrekt.
De regen die op zijn bladeren valt,
De wind die hem beweegt,
De aarde die hem draagt,
De seizoenen en het weer,
Het licht van de zon, de maan en de sterren
Maken alle deel uit van deze boom.
Wanneer je er langer over nadenkt ontdek je dat alles in het universum meehelpt
Om de boom te maken tot wat hij is,
Dat hij op geen enkel moment los kan worden gezien van iets anders
En dat zijn aard elk moment subtiel verandert.
Dit bedoelen wij als we zeggen dat dingen geen onafhankelijk bestaan hebben.
Zo ook wij.

PC Buskens, maart 2014